Gas kopen in Rusland, wapens leveren aan Oekraïne. En toch met de beide landen op goede voet staan, je moet het maar kunnen. De Turkse president Erdogan speelt een vreemde rol in de oorlog in Oekraïne. En bij al wat hij doet en zegt, primeert zijn persoonlijke agenda.

De oorlog tussen Rusland en Oekraïne doet Europa en de wereld schudden op zijn grondvesten. Volg alle ontwikkelingen hier op de voet.

De Maidan sluipschutters die in februari 2014 210 politieagenten en 70 demonstranten doodden hebben zich gemeld en een bekentenis afgelegd voor een gerechtshof in neutraal gebied, Wit Rusland ook bekend als Belarus. De reden voor hun bekentenis is tweeledig. Ze kregen geen vergoeding voor wat ze deden maar belangrijker, 6 van hun oud collega’s vonden onder verdachte omstandigheden hun dood. Om zichzelf te beschermen vertellen ze nu precies wat er die dagen gebeurde, wie erachter staken en wat de bedoeling was.

Na de Arabische lente, waarvan iedereen nu wel weet dat dit een door de elite opgezet plan was om de macht in het Midden Oosten te grijpen kregen wij de coup in Oekraïne, Ecuador, Brazilië en nu willen ze Venezuela inlijven op eenzelfde ondemocratische wijze. Onze gekozen en ongekozen leiders die ons dagelijks vertellen hoe wij de wet moeten volgen op laste van zware geldelijke boetes blijken zelf de wetten met voeten te treden. Wetten en regels gelden klaarblijkelijk alleen voor het gepeupel en niet voor de elitaire klasse. Zij bepalen welke mensen een nieuwe en welke mensen geen nieuwe leider kunnen krijgen.

Trek maar vast een warme trui aan, zet de thermostaat omlaag en trek de stekkers van elektrische apparaten maar uit het stopcontact. De Europese Commissie heeft weer een nieuw sanctiepakket voorgesteld, die EU-landen nog moeten goedkeuren. Als dit gebeurt dan komt er een verbod op de invoer van kolen uit Rusland, mogen Russische schepen niet …

Het bericht Trek maar vast een warme trui aan! EU oppert nieuw sanctiepakket: verbod op kolen en schepen verscheen eerst op De Dagelijkse Standaard.

Na de beelden van de slachtpartij in het Oekraïense Boetsja bereidt de Europese Unie nieuwe sancties tegen Rusland. Maar zo heel veel mogelijkheden zijn er niet meer, tenzij lidstaten zichzelf flink in de vinger willen snijden. Duitsland en Hongarije zien dat in ieder geval niet zitten. Zo’n beetje het enige wat de Europese Unie nu …

Het bericht Daar gaat de eensgezindheid: Europese Unie bereidt nieuwe sancties Rusland voor, Duitsland en Hongarije liggen dwars verscheen eerst op De Dagelijkse Standaard.

Siluanov beweerde woensdag dat Rusland over de nodige middelen beschikte om aan zijn verplichtingen te voldoen om 117 miljoen dollar rente te betalen op twee euro-obligaties van de overheid.

Maar de VS zouden echter eerst duidelijkheid moeten verschaffen of de schikkingen mogelijk zijn, zo verklaarde hij volgens persbureau RIA. Met deze uitlatingen wakkert Rusland de vrees aan dat Moskou zijn schuld in vreemde valuta niet kan of wil aflossen.

Laatste wanbetaling dateert van 1998

De bewindsman verwijst daarmee naar de ruim 650 miljard aan buitenlandse valuta- en gouddeviezen van de Russische centrale bank, waar bij het begin van de oorlog in Oekraïne door het Westen beslag op is gelegd. 'De Russische Federatie heeft het nodige geld op buitenlandse valutarekeningen, het is mogelijk om te betalen in roebelafrekeningen', verklaarde Siluanov. 

De VS moeten echter eerst duidelijk maken of de schikkingen mogelijk zijn, stelde de bewindsman. Amerikaanse media hebben contact opgenomen met het Office of Foreign Assets Control van het Amerikaanse ministerie van Financiën, dat de sancties heeft afgedwongen, voor commentaar. 

Rusland zou de betalingsverplichting mogelijk willen voldoen in roebels als een schikking in dollars wordt afgewezen. Kredietbeoordelaar Fitch heeft eerder al gewaarschuwd dat betaling aan obligatiehouders in andere valuta dan dollars als een wanbetaling worden beschouwd. Als er vandaag niet betaald wordt, dan gaat een aflossingsvrije periode van 30 dagen in voordat Rusland technisch in gebreke blijft. Analisten denken dat Rusland dan als argument zal aanvoeren dat het niet aan de betalingsverplichtingen kan voldoen, vanwege het feit dat het land geen toegang meer heeft tot het interantionale betalingssysteem Swift. 

De laatste keer dat Rusland in gebreke bleef was in 1998, toen het niet kon aflossen op zijn binnenlandse schuld. Als dit keer sprake zou zijn van een wanbetaling op overheidsschuld in vreemde valuta, dan zou dat voor het eerst zijn sinds de Bolsjewistische Revolutie in 1918.

Mogelijk aanspraak op yan-reserves 

Siluanov heeft maandag laten weten dat Rusland zijn Chinese yuan-reserves zal gebruiken om een deel van de betalingen te verrichten, aangezien euro's en dollars door de sancties onbereikbaar zijn geworden. Hij suggereerde toen ook dat schuldeisers uit "vijandige" landen in roebels zouden kunnen worden betaald.

'Het probleem met wanbetalingen is dat ze nooit eenduidig zijn en dit is geen uitzondering', zei Guido Chamorro, portefeuillebeheerder voor opkomende markten bij Pictet. 'Er is een aflossingsvrije periode, dus we zullen pas op 15 april echt weten of er sprake is van een wanbetaling of niet', zei hij verwijzend naar de situatie als er geen couponbetaling wordt gedaan. 'Er kan van alles gebeuren in de aflossingsvrije periode.'

De twee betalingen van woensdag zijn de eerste van een reeks, met nog eens 615 miljoen dollar die in de rest van maart verschuldigd zijn, en de eerste "hoofdsom" - de laatste volledige betaling van een obligatie - op 4 april ter waarde van 2 miljard dollar.

Gerelateerde artikelen: 

• Bekijk het dossier Oorlog in Oekraïne 

Toen de economie zich herstelde, steeg de gasprijs weer. In de loop van 2021 werd een ongekend stevige opmars ingezet. In december vorig jaar steeg de prijs kortstondig naar 175 euro, maar bedroeg aan het einde van het jaar rond EUR 75. Door de oorlog is de gasprijs extreem volatiel geworden. Onlangs kostte gas eventjes 300 euro MWH.

Afgelopen vrijdag waren we terug bij 130 euro MWH. Dat is nog altijd ruim zes keer zo duur als voor de pandemie. De gasrekening van gezinnen bestaat voor ongeveer de helft uit de gasprijs, de rest is vastrecht, levering, heffingen en belastingen. Als dat niet-gasdeel constant blijft, dan verdrievoudigt de gasrekening voor de consument bij een verzesvoudiging van de gasprijs. 

^{Bron: Trading Economics}

De Amerikaanse gasprijs is per saldo ook gestegen, maar veel minder dan die bij ons. De markt voor gas is niet een echte wereldmarkt zoals bij olie doordat het vervoer veel moeilijker is, waardoor arbitrage van prijsverschillen veel lastiger is. 

^{Bron: Trading Economics}

Om na te gaan waarom de gasprijs bij ons zo gestegen is en die in de VS niet of veel minder, moeten we kijken naar vraag- en aanbodfactoren. Ik heb daarom op basis van cijfers van het Internationaal Energie Agentschap enkele grafieken gemaakt.

In de EU is het gasverbruik (of wat het IEA ‘final consumption’ noemt) tot 2005 gestegen maar de laatste tien jaar geleidelijk verminderd, in totaal met ruim 10 procent. Het IEA publiceert nog geen cijfers over 2021. Mogelijk is het verbruik dat jaar gestegen omdat het zo weinig waaide, waardoor windmolens weinig energie opwekten en elektriciteitscentrales meer gas nodig hadden.

 
^{Bron: IEA}

We moeten de verklaring voor de spectaculaire prijsontwikkeling mijns inziens volledig aan de aanbodkant zoeken. De gasproductie in de EU is sinds 2000 fors gedaald. Exclusief Nederland daalde de productie vanaf 2000 met ruim 60 procent! Bedroeg de eigen productie van de Europese Unie in 1990 nog zo’n driekwart van de ‘final consumption’, in 2020 was het minder dan 30 procent.

^{Bron: IEA}

In Nederland is de daling pas vanaf 2014 ingezet om bekende redenen. Momenteel overtreft onze export de productie zelfs: we moeten gas invoeren om aan contractuele exportverplichtingen te voldoen.

^{Bron: IEA}

Aangezien de productie in de EU veel meer is gedaald dan het verbruik is de import uiteraard toegenomen.

^{Bron: IEA}

Noorwegen heeft voor een deel in die toegenomen importvraag voorzien, maar daar stabiliseren de productie en de export ook al enige tijd. Bovendien is de Noorse productie slechts een fractie van de importvraag uit de EU.

^{Bron: IEA}

De productie in de EU plus die van Noorwegen is vanaf 2004 met zo’n 30 procent gedaald.

 
^{Bron: IEA}

Hoe anders is het beeld elders. Rusland heeft de productie van gas juist geleidelijk vergroot. Dat ziet er in het volgende plaatje misschien niet zo spectaculair uit, maar tussen 2000 en 2019 steeg de productie met ruim 35 procent. Het stelde Rusland in staat om meer te exporteren.

 
^{Bron: IEA}

De VS zijn uiteraard kampioen gasproductie. Die hebben de eigen productie de laatste 15 jaar met zo’n 85 procent verhoogd.

^{Bron: IEA}

Ik constateer dat:…
•    …de Europese gasprijs is ontkoppeld van de Amerikaanse;
•    …de Europese gasprijs vanaf medio 2021 spectaculair is gestegen, terwijl de Amerikaanse relatief bescheiden is gestegen;
•    …de Europese gasproductie de laatste 15 jaar spectaculair is gedaald, de Amerikaanse productie juist spectaculair is gestegen terwijl de Russische productie in bescheiden mate is gestegen;

Dit dringt de volgende conclusie op: We hebben de huidige problemen aan onszelf te danken. Wie de productie van fossiele brandstoffen op peil wil houden, moet investeren in exploratie. Door het verzet daartegen is er in Europa zo weinig geëxploreerd dat de productie fors is gedaald, los van de Groningse problemen. De versnelde afschrijving van kolencentrales werkt daarbij nog een hoger gasverbruik in de hand.

Kernenergie had in de ontstane energiebehoefte kunnen voorzien, maar ook daartegen is verzet. Zo hebben we ons willens en wetens steeds afhankelijker van de Russen gemaakt. De nood is inmiddels aan de man. Ik val van mijn stoel van verbazing nu ik zie dat groeperingen die medeverantwoordelijk zijn voor dit debacle, door zich zowel tegen exploratie als tegen kernenergie te verzetten, het hoogste woord hebben over wat er nu moet gebeuren.

Han de Jong is voormalig hoofdeconoom van ABN Amro. Hij schrijft wekelijks voor Fondsnieuws over economie en markten. Meer informatie over zijn visie kunt u lezen op Crystal Clear Economics. 

STRAATSBURG (ANP) - Rusland moet zich voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) verantwoorden voor zijn rol bij het neerhalen van vlucht MH17. Het hof neemt de klacht van Nederland tegen Rusland in behandeling. Het is voor het eerst dat een internationale rechter zich buigt over de verantwoordelijkheid voor de vliegramp.

Het bericht Mensenrechtenhof buigt zich over rol Rusland in MH17-ramp verscheen eerst op Nieuws.nl.

Frankrijk trekt binnen een maand alle troepen terug uit Burkina Faso. Dat maakte het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken vandaag bekend. Daarmee voldoet het land aan de eis die het militaire regime in Burkina Faso eerder deze week naar voren bracht om zelf het land te verdedigen tegen extremisten.

In het West-Afrikaanse land bevinden zich een groot aantal leden van terreurgroepen die worden gelinkt aan al-Qaida en Islamitische Staat. Deze groeperingen hebben grote stukken land ingenomen in de Sahel-regio ten zuiden van de Sahara.

Zondag reageerde de Franse president Macron nog terughoudend op de eis van de junta. Hij zei te willen wachten op "verduidelijkingen" van de Burkinese leider Traoré. Hij noemde de boodschap verder "verwarrend", omdat die niet kwam van de leider zelf.

Angst voor groeiende Russische invloed

Ook zei Macron dat het belangrijk is om voorzichtig te zijn vanwege de rol van Rusland. Mogelijk probeert dat land meer invloed in Burkina Faso te krijgen. Bij een grote demonstratie tegen Frankrijk in hoofdstad Ouagadougou werden vorige week Franse vlaggen verbrand en waren er Russische vlaggen te zien.

Op dit moment zijn er nog zo'n 200 tot 400 Franse militairen in het land. De relatie tussen Frankrijk en Burkina Faso is flink bekoeld. Dat komt onder meer vanwege de twee staatsgrepen in het land in korte tijd. Acht maanden geleden kwam een nieuw militair regime aan de macht.

Mogelijk naar Niger verplaatst

Bronnen binnen het Franse ministerie van Defensie zeggen tegen persbureau Reuters dat de Franse militairen mogelijk naar Niger worden verplaatst, waar al een groot aantal troepen uit Frankrijk en andere Europese landen zijn gestationeerd.

Ook in buurland Mali werd eerder geprotesteerd tegen de Franse aanwezigheid. Daar trok Frankrijk zich eind deze zomer volledig terug. Volgens westerse inlichtingendiensten zijn in het land nu huurlingen van de Russische Wagner Group actief. Mali en Rusland ontkennen dat. Zij stellen dat er wel Russen aanwezig zijn, maar dat die lokale troepen trainen.

De Amerikaanse regering stuurt 31 M1 Abrams-tanks naar Oekraïne. Dat heeft president Biden zojuist op de Amerikaanse televisie bekendgemaakt.

De 31 tanks zijn vergelijkbaar met één tankbataljon. Volgens persbureau Bloomberg hebben de tanks samen een waarde van 400 miljoen dollar (367 miljoen euro).

Biden zei op de persconferentie dat "de Verenigde Staten en Europa volledig verenigd zijn" in de beslissing. "Dit is geen offensieve dreiging richting Rusland", benadrukte hij.

Bekijk hieronder de aankondiging van Biden:

De moderne Abrams-tanks zijn zwaar gepantserd en grotendeels vergelijkbaar met de Leopards. In de Verenigde Staten is echter gewezen op logistieke problemen met de Abrams-tanks. Die rijden op kerosine in plaats van op diesel en zijn daardoor lastiger te onderhouden. Ook zijn ze moeilijker te besturen. De tanks kunnen bovendien pas over een aantal maanden worden ingezet in Oekraïne.

De Amerikaanse president noemde de Abrams-tanks "de meest capabele tanks ter wereld" en zei dat de VS zo snel mogelijk begint met het trainen van Oekraïense troepen in het omgaan met de tanks. Washington zal ook zorgen dat er onderdelen naar Oekraïne gaan om de tanks te kunnen onderhouden.

Duitsland eerder terughoudend

De afgelopen dagen werd door Duitsland intensief overlegd met de Verenigde Staten. Duitsland was lange tijd terughoudend met de levering van zwaarder materieel uit vrees voor escalatie van de oorlog. Bondskanselier Scholz wilde de tanks alleen toezeggen als de Verenigde Staten dat ook zouden doen.

Duitsland heeft toestemming gegeven aan andere landen om de Leopard 2, van Duitse makelij, aan Oekraïne te leveren. Zo zegt Polen veertien Leopard 2-tanks te willen leveren. Ook Finland, Spanje en Portugal zeggen dit type tank te sturen als andere Europese landen ook meedoen. Noorwegen besloot vandaag ook tanks te leveren.

De Britse regering kondigde eerder deze maand al aan twaalf Challenger 2-tanks te sturen.

Opsteker

De leveringen van tanks zijn een grote opsteker voor Oekraïne, ook al zijn het niet de 300 tanks waar Kiev om gevraagd had. De Oekraïense president Zelensky noemt de komst van de Amerikaanse tanks vandaag "een belangrijke stap op het pad naar overwinning".

Volgens deskundigen kan Oekraïne de tanks goed gebruiken. Rusland maakt zich op voor een langdurige oorlog, inclusief nieuwe offensieven later dit jaar. De experts benadrukken daarbij dat de beste verdediging tegen een tank een andere tank is. Bovendien kan Oekraïne de tanks inzetten voor een eigen offensief om meer bezet gebied terug te veroveren.

Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens gaat zich buigen over het mogelijke aandeel van Rusland bij het neerhalen van vlucht MH17. Dat is een grote opluchting voor de nabestaanden, al moeten zij waarschijnlijk nog jaren wachten op een uitspraak over de mogelijke schuld van Rusland aan de vliegramp.

Wim de Graaff en Gerda van der Waal zijn blij met de steun van het Hof. Zij verloren hun zoon Laurens bij de ramp met vlucht MH17:

Rusland probeerde het mensenrechtenhof ervan te weerhouden de klachten van Nederland en Oekraïne in behandeling te nemen. Het Kremlin voerde aan dat het helemaal niets te zeggen had in Oost-Oekraïne en dus ook niet verantwoordelijk kan zijn voor het afschieten van de fatale Buk-raket op 17 juli 2014 vanuit die regio.

Als het hof Rusland uiteindelijk schuldig acht, kan Moskou veroordeeld worden tot het betalen van schadevergoedingen. Overigens trekt Rusland zich al jaren weinig aan van uitspraken van het hof. Het land is vorig jaar na de inval in Oekraïne uit de Raad van Europa gezet. Critici zeiden toen al dat het daardoor moeilijker wordt om Rusland juridisch ter verantwoording te roepen.

Het hof neemt naast de klachten van Nederland en Oekraïne ook veel individuele klachten van nabestaanden tegen Rusland mee in de behandeling.

De zaak komt nu voor het eerst voor een internationale rechter. Op 17 november vorig jaar veroordeelde de rechtbank in Den Haag al drie van de vier verdachten in de MH17-strafzaak tot een levenslange gevangenisstraf voor hun rol bij het neerschieten van het toestel van Malaysia Airlines boven Oost-Oekraïne in 2014. De vierde verdachte werd door de rechtbank vrijgesproken.

De Russen Igor Girkin en Sergej Doebinski en de Oekraïner Leonid Chartsjenko kregen bij verstek levenslang voor het doen verongelukken van vlucht MH17 en de moord op 298 inzittenden. De aanklachten tegen de Rus Oleg Poelatov achtte de rechtbank niet wettig en overtuigend bewezen. Hij werd daarom vrijgesproken.

Nederland levert twee lanceerinrichtingen van het Patriot luchtafweersysteem en een aantal raketten aan Oekraïne. Ook komt er training voor het gebruik van de lanceerinrichtingen. Dat staat in een brief van minister Ollongren van Defensie aan de Tweede Kamer.

Daarnaast gaan 65 militairen van het Korps Mariniers tot april in totaal 400 Oekraïense militairen trainen. Dat gebeurt in het Verenigd Koninkrijk.

Nederland geeft hiermee gehoor aan de dringende oproep van president Zelensky om betere luchtafweer te leveren tegen de Russische aanvallen met raketten en drones op Oekraïense steden en de energievoorziening. "Het is een politiek signaal richting Rusland dat het kabinet vastbesloten is de steun aan Oekraïne voort te zetten", schrijft Ollongren.

Bijdrage

Dinsdag maakte premier Rutte na een bezoek aan president Biden in Washington duidelijk dat Nederland samen met de Verenigde Staten en Duitsland Patriot-raketten wil leveren aan Oekraïne. Hij sprak over een "substantiële bijdrage", maar gaf verder geen details. De Tweede Kamer steunt dit voornemen, zo bleek gisteren.

Nederland heeft in totaal drie Patriot-luchtafweersystemen. Een vierde Patriot is er als reserve. Het systeem kan helikopters, bemande en onbemande vliegtuigen en ballistische en kruisraketten neerhalen van een hoogte tot 20 kilometer en een afstand van 60 kilometer.

Een Patriot-systeem bestaat uit een radar, een vuurleidingscentrale en meerdere lanceerinrichtingen. Van die laatste levert Nederland er dus twee. "We kunnen het missen", zegt de minister. "Het is ontzettend belangrijk om Oekraïne nu te helpen. Onschuldige mensen worden getroffen en je moet doen wat je kunt."

De minister benadrukt dat Nederland nog steeds genoeg Patriots heeft om de NAVO-taken uit te voeren.

Het Nederlands voetbalelftal speelt komende zomer in de halve finales van de Nations League Finals tegen Kroatië. Het duel wordt op woensdag 14 juni in Rotterdam gespeeld.

Recordinternational Wesley Sneijder bracht de twee ploegen tijdens de loting in Nyon (Zwitserland) bij elkaar.

Kroatië haalde vorige maand op het WK in Qatar de halve finales, maar verloor daarin van de latere wereldkampioen Argentinië. De bronzen medaille ging wel mee naar huis. Op het WK van 2018 in Rusland werd Kroatië zelfs tweede achter Frankrijk.

Voor de ploeg van bondscoach Zlatko Dalic, met daarin sterspeler Luka Modric, wordt het de eerste deelname aan het finaletoernooi van de Nations League. Kroatië plaatste zich door Frankrijk, Denemarken en Oostenrijk in de groepsfase achter zich te houden.

Spanje en Italië spelen tegen elkaar in de andere halve finale. Die wedstrijd wordt op donderdag 15 juni gespeeld in Enschede. Italië werd in 2020 Europees kampioen, maar wist zich niet te plaatsen in 2018 en 2022 voor de eindronde van het WK. Spanje verloor tijdens het WK in Qatar in de achtste finales na strafschoppen.

De finale (Rotterdam) en de troostfinale (Enschede) zijn op zondag 18 juni.

Eerste grote proef Koeman

De Nations League wordt de eerste grote proef voor Ronald Koeman, die is teruggekeerd als bondscoach. Hij was met Oranje in 2019, in zijn vorige periode als bondscoach, ook al actief in het finaletoernooi van de Nations League. Oranje verloor toen de eindstrijd van Portugal.

Oranje plaatste zich ongeslagen als groepswinnaar voor de zogeheten Final Four. De ploeg won vorig jaar onder bondscoach Louis van Gaal twee keer van België, twee keer van Wales en een keer van Polen. Het enige gelijkspel was tegen de Polen.

De laatste editie van de Nations League werd in 2021 gewonnen door Frankrijk, dat Spanje met 2-1 versloeg. De UEFA kwam met de Nations League als competitieve vervanger voor de vele oefenwedstrijden.

Novak Djokovic heeft uiterst gedecideerd voor de tiende keer de halve finales van de Australian Open gehaald. Zelfs een aantal "dronken" toeschouwers bracht de Serviër niet uit evenwicht in zijn strafexpeditie tegen de Rus Andrej Roeblev: 6-1, 6-2. 6-4.

Djokovic begon zichtbaar opgefokt aan zijn partij en stoorde zich, net als eerder in het toernooi, aan opmerkingen van een aantal toeschouwers.

"Kun je die dronken gasten vertellen dat ze hun mond moeten houden?", vroeg Djokovic aan de scheidsrechter. "Elk punt, elk punt... Misschien hebben ze tien keer al wat geroepen, maar je doet er niets aan."

Zijn tennis leed er overigens niet onder, want de negenvoudig winnaar leidde op dat moment al met 4-1 in de eerste set. En vermoedelijk gevoed door de vijandigheid van het plukje fans ging Djokovic stug door tegen de kansloze Roeblev.

De mondiale nummer zes uit Rusland probeerde met zijn befaamde harde klappen Djokovic pijn te doen. Dat lukte Roeblev maar sporadisch, want de defensie van de Serviër werkte als een geoliede machine.

En ook met de veelbesproken fitheid van Djokovic zit het nog altijd goed. Hij speelde zijn partij andermaal met een ingepakt linkerbovenbeen vanwege een onwillige hamstring, maar had daar ogenschijnlijk geen last van.

Ook in de slotgame van de partij was er veel rumoer op de tribune, maar Djokovic serveerde de wedstrijd rustig uit.

'Blessure onder controle'

Djokovic vertelde na afloop dat hij zijn hamstringblessure onder controle heeft. "Om eerlijk te zijn heb ik tijdens rustdagen nog nooit zo vaak aan machines vastgezeten of in bed gelegen. Ik wilde zoveel mogelijk informatie te krijgen om mijn been te onderhouden, en het werkt."

In navolging van Magda Linette bij de vrouwen, werd de Amerikaan Tommy Paul de grootste verrassing in het mannentoernooi in Melbourne.

De ongeplaatste Paul haalde voor het eerst de halve finales van een grandslamtoernooi door zijn 20-jarige landgenoot Ben Shelton te verslaan: 7-6 (6), 6-3, 5-7, 6-4.

Paul is de eerste Amerikaan in de halve eindstrijd van het mannentoernooi op de Australian Open sinds Andy Roddick in 2009.

'Toerist' Shelton

Geloof het of niet, maar de jonge Shelton speelt dit jaar in Australië zijn eerste tennistoernooien buiten de Verenigde Staten. De voormalig collegetennisser toonde ondanks zijn onervarenheid geen ontzag voor zijn meer ervaren landgenoot.

Toch gaf de routine van de 25-jarige Paul, de nummer 35 van de wereld, de doorslag. Shelton (ATP-89) kon na de winst van de derde set het momentum echt niet vasthouden en maakte iets te veel fouten.

Paul brak Shelton in de openingsgame van de vierde set en gaf dat voordeel niet meer uit handen, mede dankzij een probleemloze en ijzersterke slotgame.

De Amerikaan, die in 2021 in Stockholm zijn eerste en enige ATP-titel tot nu toe won, speelt in de halve eindstrijd tegen Djokovic.

De andere halve finale is al bekend: de als derde geplaatste Griek Stefanos Tsitsipas stuit daarin op de als achttiende geplaatste Rus Karen Chatsjanov.

Rutte: 'Als bijdrage van NL helpt zijn we bereid'

Rusland: Tanks naar Oekraïne is ‘bevestiging vooraf geplande oorlog tegen Moskou’

Vooraf willen wij melden dat visionair.nl gekant is tegen de agressieoorlog van Rusland in het buurland Oekraïne en de daarbij horende grove mensenrechtenschendingen in Oekraïne door Russische militairen. Dat wij deze toespraak van Vladimir Poetin, met behulp van Google Translate uit het Russisch vertaald, publiceren is niet omdat wij het met de politiek van het …

Toespraak van Vladimir Poetin op de Valdai Club Lees meer »

Het bericht Toespraak van Vladimir Poetin op de Valdai Club verscheen eerst op Visionair.

De OPEC, de organisatie van olieproducerende landen, slaagt erin om de olieprijzen hoog te houden. Waarom werken energie armere landen niet samen in een Organisatie van Energie Importerende Naties? Tijd voor een einde aan de chantage door energie-exporteurs 2022 stond in het teken van de chantage door Ruslandзайм 10000 на карту мгновенно van energie-importerende landen. …

Tijd voor een Organisatie van Energie Arme Naties Lees meer »

Het bericht Tijd voor een Organisatie van Energie Arme Naties verscheen eerst op Visionair.

In de westerse main stream media wordt de indruk gewekt, als zou de hele wereld vereend zijn in haar afschuw tegen de Russische invasie van Oekraïne. De werkelijkheid is anders. Rusland heeft zich verzekerd van de steun, of neutraliteit, van de meeste andere grootmachten, zoals China, India en Brazilië. Volgens de mainstream media bestaat er …

Westen raakt steeds meer geïsoleerd Lees meer »

Het bericht Westen raakt steeds meer geïsoleerd verscheen eerst op Visionair.

Ruslands eiste veiligheidsgaranties van de NAVO. Zoals het er nu naar uitziet, geeft de NAVO deze niet. Maar in feite is Rusland nu hard op weg de strategische doelen die het land zich heeft gesteld, binnen te halen. Een overzicht. Wat wil Rusland? Bij veel Russen heersen trauma’s over het verloren gaan van grote delen …

Waarom Poetin de crisis in feite al gewonnen heeft Lees meer »

Het bericht Waarom Poetin de crisis in feite al gewonnen heeft verscheen eerst op Visionair.

Wow, that escalated quickly, zou iemand van Gen Z zeggen. Rusland eist met zoveel woorden dat de VS en de NAVO zich terugtrekt uit Oost-Europa en dat Oekraïne nooit lid zal worden van de NAVO. En is bereid deze eis met militair geweld kracht bij te zetten. Hoe heeft het zover kunnen komen, en wat …

Oekraïne: is het Poetin menens? Lees meer »

Het bericht Oekraïne: is het Poetin menens? verscheen eerst op Visionair.

De bal vooruit trappen: energiecrisis

Een tijdelijke oplossing kan soms de scherpe randjes van een probleem halen, maar als het hierbij blijft, kan het er ook voor zorgen dat de problemen alleen maar vooruitgeschoven worden. Neem de energiecrisis. Door de oorlog in Oekraïne levert Rusland minder gas aan landen in de Europese Unie. Nederland importeert daarom meer aardgas uit Noorwegen en het Verenigd Koninkrijk en zal met deze voorraden de winter door kunnen komen. Wel kan het zo zijn dat Nederland extra gas zal moeten leveren aan EU-landen met tekorten. De gasprijzen fluctueren daarom flink: 13 september kostte gas 1,72 per kuub. Twee dagen later 2,41. Zodra er koud weer wordt voorspeld, gaan de prijzen omhoog.

Het gasgebruik in Nederland moet dus omlaag.

Toch heeft de regering in navolging van andere landen juist een maatregel genomen die de prikkel om minder gas te gebruiken de kop indrukt: het prijsplafond. Vanaf januari 2023 is er een plafond op de energieprijs voor huishoudens en andere kleinverbruikers. Tot een bepaald gebruik betalen mensen dus niet meer dan een maximale prijs voor gas, stroom en stadsverwarming. Hierdoor krijgen de meeste huishoudens korting op hun energierekening. Het kabinet schat dat deze regeling 23,5 miljard euro gaat kosten.

Het is een generieke oplossing (voor iedereen 190 euro erbij) voor een specifiek probleem (energiearmoede) dat de onderliggende structurele problemen niet oplost maar uitstelt. Er ontstaat een waterbedeffect: omdat mensen 190 euro per maand erbij krijgen, daalde ook de inflatie in Nederland van 10 naar 5 procent. Zodra de compensatie stopt, zal de inflatie weer stijgen.

En de fysieke aardgastekorten zijn er ook na het prijsplafond nog steeds: vloeibaar aardgas wordt duurder en hoewel de capaciteiten worden uitgebreid, is het nog maar de vraag of de aardgasschepen richting Nederland varen. Gebruik maken van Gronings gas is geen optie, en hoewel de voorraden dit jaar nog zijn gevuld met behulp van Russisch gas (tegen hoge prijzen) is het kabinet op zoek naar mogelijkheden voor de winter van 2023-2024.

Soms blijken de plakbandjes van de overheid niet rechtsgeldig te zijn, en zorgt het rechtzetten hiervan – vaak via een gerechtelijke uitspraak – voor een crisis.

Naast energie besparen zullen huishoudens en bedrijven een transitie moeten maken op een elektrische infrastructuur die daar niet op is toegerust. Bovendien hebben bedrijven, zo liet technische werkgeversorganisatie FME weten, problemen met het verkrijgen van de juiste vergunningen. Hoewel de regering 4 miljard heeft uitgetrokken om 2,5 van de 7,9 miljoen woningen te isoleren (vooral die met energielabels E, F en G), zal dit in de praktijk een druppel op de gloeiende plaat zijn.

2. Illegale noodoplossingen: stikstofcrisis

Soms blijken de plakbandjes van de overheid niet rechtsgeldig te zijn, en zorgt het rechtzetten hiervan – vaak via een gerechtelijke uitspraak – voor een crisis. Hoewel de Afdeling Advisering van de Raad van State kritisch was op het voorstel van toenmalig staatssecretaris Henk Bleker (CDA), stemde een meerderheid van de Tweede Kamer in 2014 voor het Programma Aanpak Stikstof (PAS). Via dat programma was extra vervuiling tijdelijk toegestaan, omdat er compenserende maatregelen voor natuurbescherming tegenover zouden staan.

De bezwaarschriften stroomden vervolgens binnen bij de Raad van State: het programma was immers in strijd met het Europese natuurbeschermingsrecht. Dit werd in 2018 door het Europese Hof van Justitie bevestigd. De vergunningen hadden niet verstrekt mogen worden, omdat de belofte van ‘compenserende maatregelen’ veel te zacht waren. Een jaar later bevestigde de Raad van State deze uitspraak waardoor het programma juridisch ongeldig werd verklaard. Omdat het programma niet meer mocht worden gebruikt om vergunningen te verlenen, kwamen bouwprojecten tot stilstand en ontstond er een crisis. Om de bouw weer op gang te krijgen, werd maart 2021 een uitzondering opgenomen in de wet waar vervolgens afgelopen november (wederom) een streep door werd gezet na een uitspraak van de Raad van State: het lapmiddel in de vorm van een bouwvrijstelling was immers ook in strijd met Europees natuurbeschermingsrecht.

‘In het stikstofdossier is meermaals gekozen voor een oplossing die niet wettig bleek, dus dan blijf je pleisters plakken die steeds urgenter worden,’ constateert politicoloog Tom Louwerse. Het is volgens Louwerse overigens geen teken dat er politiek nooit op de lange termijn wordt nagedacht. ‘Kijk maar naar de klimaatwet. Tegelijkertijd is het wel zo dat die abstracte doelen op een gegeven moment toch vertaald moeten gaan worden in tastbaar beleid.’

Pleisters zijn daarom, zo constateert Louwerse, nooit helemaal te voorkomen. ‘Een ander voorbeeld van lange termijn is bijvoorbeeld de pensioenwet. Dat begint abstract, en wanneer het wordt terugvertaald naar wat het voor specifieke doelgroepen gaat betekenen, zullen daar weer regelingen aan worden gehangen, en dus ook pleisters worden geplakt.’ Het is alleen wel de bedoeling dat die pleisters wettelijk zijn toegestaan. ‘Als je je wettelijk vastlegt op bepaalde uitstootdoelen, dan is dat bindend en kan de rechter de overheid terugfluiten als zij daar niet aan voldoet,’ aldus Louwerse.

3. Het verkeerde ministerie: wooncrisis

Bouwen, bouwen, bouwen: 900 duizend nieuwe woningen zijn er door minister van Wonen Hugo de Jonge (CDA) beloofd. Toch valt de omvang van het woningtekort mee. Het verschil tussen het aantal huishoudens en het aantal beschikbare woningen is historisch gezien zelfs klein. Sterker nog, het CBS rapporteert juist dat de woningvoorraad veel beter aansluit bij de demografische situatie dan bijvoorbeeld in de jaren zestig. Ook is er de laatste zeven jaar weinig veranderd. Toch is er een wooncrisis.

Zo is de groep 25- tot 35-jarigen – de starters op de woonmarkt – de afgelopen jaren sterk gegroeid. Een deel van die jongvolwassenen zijn (arbeids)migranten die, in tegenstelling tot hun in Nederland geboren leeftijdsgenoten, niet de mogelijkheid hebben om iets langer bij hun ouders te blijven wonen. Dit geldt ook voor de groep vijftien- tot twintigjarigen: tussen 2014 en 2020 nam de immigratie van jongeren in deze leeftijdsgroep met 43 procent toe. Zij hebben simpelweg geen ouderlijk huis vanuit waar zij kunnen pendelen naar hun opleidingsinstituut. Het CBS noemt deze groep jongvolwassenen dan ook ‘een lucratieve markt voor de particuliere verhuur’.

‘Een relatief kleine groep met stijgende inkomens jaagt de huizenprijzen op, want door de lage rentes blijven de woonlasten gelijk.'

Een markt die mede lucratief is gemaakt door de overheid. Op de vastgoedbeurs Expo Real in München in 2015 nam toenmalig minister van wonen Stef Blok (VVD) tweemaal de gelegenheid te baat om buitenlandse investeerders te wijzen op de mooie investeringsmogelijkheden op de Nederlandse sociale huurmarkt. Na financieel wanbeleid van enkele grote corporaties nam de VVD (gesteund door SGP, CU en D66) in 2013 het besluit om sociale huurwoningen op de vrije markt te gooien. Ook werd besloten dat verhuurders een belasting moeten betalen over sociale huurwoningen. Die verhuurdersheffing is momenteel 1,7 miljard euro per jaar waarvan 95 procent wordt betaald door woningcorporaties. Gevolg: sociale huurwoningen werden afgestoten en kwamen terecht in de vrije handel. Een vastgoedmarkt waar huizen dankzij de lage rentes een aantrekkelijke belegging vormden.

Tegelijkertijd groeide het aantal huishoudens van 75-plussers. Waar in 1980 nog 23 procent in een instelling verbleef, was dit begin 2021 afgenomen tot 7 procent. De overheid stimuleert actief dat ouderen langer zelfstandig blijven wonen, dus is hier de doorstroom afgenomen.

‘Een relatief kleine groep met stijgende inkomens jaagt de huizenprijzen op, want door de lage rentes blijven de woonlasten gelijk. Rentes zullen in de nabije toekomst niet flink stijgen om te voorkomen dat bedrijven failliet gaan,’ constateerde sociaalgeograaf Piet van Mourik. In een column in Binnenlands Bestuur betoogde de voormalig topambtenaar dat de woningcrisis vooral gaat over een tekort aan betaalbare huizen, en de crisis een direct gevolg is van politieke keuzes. ‘Mensen die nu de startersmarkt op komen, hebben een inkomen van minimaal een ton per jaar nodig, wie heeft dat nou op zijn 25ste?’

Maar de minister van Wonen beloofde toch ook juist ‘meer betaalbare woningen’? ‘Meer woningen bijbouwen lost het probleem van prijsopdrijving niet op. Er komen immers jaarlijks meer jonge mensen bij dan er gebouwd wordt, het is daarom een fiscale kwestie. Als je dit wilt oplossen, moet je bij minister Kaag van Financiën zijn: het enige wat je kan stimuleren, is het laten zakken van de prijs door vermogensbelasting, erfbelasting en het afromen van de winst van de waardestijging,’ constateert Van Mourik.

Hij waarschuwt voor het ontstaan van een verloren generatie: jongeren tussen de 25 en 35 jaar die momenteel een valse start maken. ‘We gaan hiervoor als maatschappij een prijs betalen, want niet alleen vergroten we de tegenstelling tussen arm en rijk maar we creëren voor een jonge generatie de onmogelijkheid tot gezinsvorming en vooral veel financiële stress. Nu laten we deze mensen gewoon zwemmen.’

Het bericht Hoe plakbandpolitiek steeds weer voor problemen zorgt verscheen eerst op Vrij Nederland.

Ook al wordt er vaak niet naar gehandeld, de democratie heeft zich zo vanzelfsprekend in ons denken genesteld dat het bepaald een verrassing is om een boek Vechten voor democratie te zien heten, zoals dat van Ewoud Kieft.

Is het in Nederland zo beroerd gesteld dat er om de instandhouding van de democratie gevochten moet worden? Je zou denken dat de democratie levend genoeg is, gezien de aanhoudende polarisatie. De democratie zorgt ervoor dat we het over zo ongeveer alles niet met elkaar eens mogen zijn, geheel overeenkomstig de definitie van Kieft: democratie is recht doen aan verschillen en conflicten.

De veelstemmigheid over de veelheid aan crises (klimaat, oorlog, migratie, toeslagen...) loopt het gevaar over te gaan in kakofonie.

Buiten het democratische spel om zijn veel ruwere, gepolariseerdere en fellere politieke mores ontstaan die de grenzen van het toelaatbare tarten.

Toch is het nog niet zo’n gekke gedachte dat er gevochten zou moeten worden voor de democratie. Hoe vanzelfsprekender de democratie, des te gevoeliger ligt het als we daar slordig mee omgaan.

Wanneer premier Rutte zijn sms-berichten niet met de Tweede Kamer wil delen, wordt dat ‘ondemocratisch’ genoemd. Dat klinkt slap, bijna hulpeloos, op het zielige af. ‘Ondemocratisch’ is gepruttel, geen taal van een oppositie.

Hoe feitelijk juist ook, ‘ondemocratisch’ is als kwalificatie hier niet krachtig genoeg. We zijn inmiddels ongenadiger taal gewend. Want buiten het democratische spel om zijn veel ruwere, gepolariseerdere en fellere politieke mores ontstaan die de grenzen van het toelaatbare tarten. Daar weten Geert Wilders, Thierry Baudet en hun assistenten in de Kamer alles van.

Deze politici blijken ook sympathie te hebben voor een veel internationalere bedreiging voor de democratie: de steeds groter wordende club autocratische politieke leiders in landen als Rusland, China, Belarus, Hongarije, India en Turkije. De democratieën beginnen uit te dunnen.

Het verontrustende is dat die autocratische leiders helemaal niet in democratie geloven, die niet serieus nemen als iets dat goed zou zijn voor hun land en voor de ontplooiing van hun burgers.

Ze doen alsof die burgers ook niet om democratie geven, en er niet geschikt voor zouden zijn. Democratie zou veel te veel werk zijn, te moeilijk ook. Almaar moeten kiezen, almaar ergens iets van moeten vinden.

De mensen in de landen van die leiders zijn niet zo verschillend van elkaar, die willen eenheid en saamhorigheid, en hebben behoefte aan een ‘sterke leider’.

In Frankrijk heeft 48 procent van de mensen daar nu ook behoefte aan, in Duitsland 33 procent, en in Engeland 50 procent, schrijft Ewoud Kieft. Dat zijn cijfers, afkomstig uit het boek The People vs. Democracy van politicoloog Yascha Mounk, om even kippenvel van te krijgen. Of zouden ze met ‘sterke leider’ ook mensen als Merkel, De Gaulle en Churchill kunnen bedoelen? Laten we het hopen.

Het bericht De behoefte aan een sterke leider groeit verscheen eerst op Vrij Nederland.