Minister Slob vindt het onacceptabel dat docenten op middelbare scholen worden uitgescholden of geïntimideerd "De school moet een veilige plek zijn, ook voor docenten", zegt hij.

De minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs reageert op een onderzoek waaruit blijkt dat een kwart van de docenten weleens vervelende ervaringen met leerlingen heeft en dat leerlingen soms zelfs fysiek geweld gebruiken.

Slob zegt dat hij het probleem al kende. Uit onderzoek dat zijn ministerie in 2016 en 2017 liet uitvoeren kwamen vergelijkbare cijfers naar voren. Er bleek toen ook dat schelden en intimideren op alle schooltypes voorkomt, van vmbo tot vwo.

Hij vindt dat op zich niet verbazingwekkend. "Je ziet de hele samenleving verruwen en dat gaat niet aan de scholen voorbij." Maar hij wil dat het nooit geaccepteerd wordt.

Schelden is niet normaal en doet wel degelijk pijn, meent hij. "Er zijn mensen die tien of dertig jaar later nog weten wat er op een bepaald moment tegen ze gezegd is."

Slob wil dat het probleem bespreekbaar wordt en "dat er geen taboe op rust". Hij vindt dat iedereen die betrokken is zich moet inzetten voor een veiliger klimaat op school: schoolleiding, docenten, leerlingen en ouders. "We moeten het niet als een vanzelfsprekendheid zien, maar elkaar erop aanspreken: dit zijn niet onze manieren, zo gaan we niet met elkaar om."

De minister verwijst ook naar de Stichting School en Veiligheid, waar docenten en leerlingen terecht kunnen. Die stichting is vanuit de overheid opgezet en ondersteunt scholen bij het bevorderen van een veilig klimaat.

De Tweede Kamer wil dat er extra sancties komen tegen Rusland. Partijen als de VVD, CDA, D66 en GroenLinks zijn geschrokken van het nieuws dat de Russen werken aan een nieuwe langeafstandsraket met een bereik van meer dan 500 kilometer. Dat is in strijd met het INF-verdrag: volgens dat akkoord tussen de VS en Rusland zijn raketten met een bereik van 500 tot 5500 kilometer verboden.

Het kabinet meldde gisteren aan de Tweede Kamer dat ons land bewijs heeft gevonden dat Rusland inderdaad over zo'n verboden kruisraket beschikt. Dat bewijs is gebaseerd op "inlichtingen", maar in de Kamerbrief gaan de ministers Bijleveld en Blok niet in op wat dat betekent.

"Alarmerend", vindt D66-Kamerlid Sjoerdsma. De raket zou ook doelen in Nederland kunnen bereiken. Bovendien kan de raket een aanleiding zijn voor president Trump om het hele INF-verdrag op te zeggen. De Amerikaanse president overweegt dat al, vanwege eerdere Russische schendingen.

"We moeten nu alles op alles zetten om het verdrag te redden", zegt Sjoerdsma. Rusland moet wat hem betreft weer in het gareel worden gebracht. Hij wijst net als andere partijen ook op het recent opgelaaide conflict tussen Rusland en de Oekraïne.

Geopolitiek speeltje

In Europees en NAVO-verband moet Nederland aandringen op extra economische sancties tegen Moskou, vindt D66. Samen met GroenLinks vindt Sjoerdsma dat daarbij ook gekeken moet worden naar de gaspijpleiding Nordstream, die nu wordt aangelegd vanuit Rusland naar West-Europa.

"Elke week wordt er vier, vijf kilometer aangelegd van die pijpleiding", zegt GroenLinks-Kamerlid Van Ojik. "Als we dat ongestoord door laten gaan, geven we Poetin de verkeerde boodschap. Als we niet economisch ingrijpen, denkt hij: ik kan mijn gang gaan."

Volgens Sjoerdsma hebben we de nieuwe pijplijn helemaal niet nodig voor Russisch gas. Die kan ons ook bereiken via een andere pijplijn, die via Oekraïne loopt. "Nordstream is geen commercieel project, maar een geopolitiek speeltje van Poetin. Hij gebruikt het om Oekraïne uit het gasnetwerk te stoten."

Coalitiepartners VVD en CDA zijn ook voor extra sancties, maar willen de Nordstream-pijplijn ongemoeid laten. "We moeten ver wegblijven van het spelletje-spelen met onze energiezekerheid. We moeten alle middelen hebben om zeker te zijn van gastoevoer", zegt VVD-Kamerlid Koopmans.

Het kabinet houdt er rekening mee dat er in de toekomst extra geld nodig is voor klimaatbeleid. In de najaarsnota wordt een half miljard euro opzij gezet voor CO2-reductie. Bronnen in Den Haag bevestigen berichtgeving daarover in De Telegraaf.

Door het half miljard opzij te zetten houdt het kabinet vast rekening met de zogenoemde Urgenda-uitspraak van de rechter, waaruit volgt dat er meer dan nu zou moeten worden geïnvesteerd om de klimaatdoelen in 2020 te halen. De najaarsnota - waarin mee-en tegenvallers staan - wordt deze week naar de Kamer gestuurd, waarschijnlijk morgen.

In de Urgenda-zaak werd het kabinet opgelegd dat de Staat ingrijpende maatregelen moet nemen, zodat de uitstoot van broeikasgassen in 2020 is teruggedrongen met 25 procent ten opzichte van 1990.

Het kabinet gaat in die zaak nog in cassatie, al luistert het wel naar de rechter. "We gaan het vonnis uitvoeren", zei minister Wiebes vorige week. Maar het gaat volgens hem om een "principekwestie". "We willen in hoogste instantie weten of de rechter op de stoel van de politiek kan gaan zitten." Het half miljard wordt nu gereserveerd voor het geval het vonnis standhoudt bij de Hoge Raad.

Het hoofdbestuur van 50Plus mocht de banden met het wetenschappelijk bureau van de partij verbreken. Dat heeft de rechtbank in Den Haag bepaald. Het wetenschappelijk bureau vond de verbreking onrechtmatig en spande daarom een kort geding aan tegen het bestuur, maar de rechter gaat niet in de bezwaren mee.

50Plus wil naar eigen zeggen volgend jaar verder met een kwalitatief beter onderzoeksbureau. Het huidige bureau spreekt van een rechtstreekse aanval op de onafhankelijkheid van het instituut, zowel inhoudelijk als financieel. Volgens het bureau wil het partijbestuur een volgzame denktank. De motivering van de rechter is nog niet bekend, die komt later.

Morgen wordt gepraat over nog een ander conflict binnen 50Plus. Dat gebeurt niet in de rechtszaal, maar op een extra ledenvergadering van de partij. Het hoofdbestuur wil af van een deel van de bestuursleden, omdat de samenwerking slecht is. Volgens de uitnodiging voor de vergadering slaagt het hoofdbestuur er nu niet in om zijn leidende rol waar te maken.

De politie heeft dit jaar duizenden onderzoeken stopgezet, omdat er niet genoeg rechercheurs beschikbaar zijn. Het gaat om aangiftes en registraties van misdrijven waarvan er een gerede kans is dat de politie ze kan oplossen, omdat er aanknopingspunten zijn, zoals sporen. Tot november gaat het om meer dan 16.000 zaken, blijkt uit cijfers die de NOS heeft opgevraagd.

De politie heeft op dit moment ruim 40.000 zaken wél in behandeling. Daarnaast liggen er nog bijna 23.000 nieuwe zaken op de plank. Dat zijn bijvoorbeeld winkelovervallen of geweldsincidenten, waarvoor nu nog geen capaciteit is. Die zaken liggen te wachten op beschikbare rechercheurs. Het komt ook voor dat andere zaken prioriteit krijgen. Hoe deze cijfers in eerdere jaren lagen kan de politie op dit moment niet zeggen.

Rechercheurs vinden het "frustrerend" dat ze veel zaken niet kunnen oppakken:

"We moeten iedere dag keuzes maken", zegt Rob van den Broeke, districtschef bij de recherche. "Als er bijvoorbeeld een schietpartij binnenkomt, hebben we geen tijd om andere dingen op te pakken. In zo'n geval stoppen we met zaken die we tijdelijk kunnen stilleggen, zoals langdurige onderzoeken naar drugscriminaliteit."

Met meer dan 16.000 zaken is de politie dus zelfs helemaal gestopt vanwege gebrek aan capaciteit. De politie spreekt van "eenvoudiger zaken", zoals een mishandeling zonder letsel, winkeldiefstal of een inbraak in een woning waar niemand thuis was.

Van den Broeke: "Dit proberen we bij zaken te doen die zo min mogelijk beladen zijn, zoals auto-inbraken en vernielingen. De echt heftige geweldszaken pakken we wel altijd op."

Volgens Van den Broeke vinden veel van zijn collega's het frustrerend dat ze veel aangiftes moeten laten liggen. "Er zitten zaken bij waarvan je denkt: daar zouden we eigenlijk wel iets mee moeten doen. Maar door de drukte komen we er niet aan toe. Dan moeten we mensen teleurstellen en hun zaak afwijzen."

Toch blijft de politie benadrukken hoe belangrijk het is om aangifte te blijven doen, ook van minder kansrijke zaken als een fietsendiefstal. "Je aangifte gaat niet verloren", zegt Monique Mos van de politie-eenheid Den Haag. "Stel dat je aangifte doet van iets waarvan op dat moment ook vijf anderen aangifte hebben gedaan. Dan kan dat voor de politie alsnog aanleiding zijn om daarmee aan de slag te gaan."

Debat

Morgen debatteert de Tweede Kamer over de politie met minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid. Die maakte deze maand bekend dat de politie er eenmalig 91 miljoen euro bij krijgt om de inzetbaarheid van agenten te vergroten.

De cijfers over de gestaakte politieonderzoeken zijn "groot", zegt VVD-Kamerlid Laan-Geselschap. "Wij willen graag dat de komende tijd duidelijk wordt dat het geld dat wij in het regeerakkoord hebben vrijgemaakt ook daadwerkelijk wordt ingezet op de politie, zodat er meer zaken worden opgelost."

Ook Kamerleden van de PVV en PvdA willen dat minister Grapperhaus hier meer informatie over geeft. PvdA-Kamerlid Kuiken: "Er zijn altijd zaken die blijven liggen, maar zó veel zaken, met een heel ernstig karakter en waarvan de daders bekend zijn, dat is echt onacceptabel."

PVV-Kamerlid Helder vreest dat mensen geen aangifte meer gaan doen. "En dan zegt de minister: kijk, de geregistreerde criminaliteit daalt. Terwijl de burger op de bank weet: dat is niet zo, want ik ben pas nog slachtoffer geworden, maar ik hoor er niks meer over."

Op de Veluwe wonen tussen de 6000 en 9000 mensen op een vakantiepark. Minister Ollongren schrijft dat aan de Tweede Kamer.

Binnenlandse Zaken heeft onderzoek laten doen om meer inzicht te krijgen in de aard en omvang van de bewoning van vakantieparken. Bij de keuze voor een recreatiewoning spelen toegankelijkheid en betaalbaarheid vaak een rol, maar ook persoonlijke wensen en omstandigheden: 'gewone' huizen zijn vaak te duur of beperkt voorradig of ze passen niet bij een bepaalde leefstijl.

Volgens de onderzoekers zijn de bewoners grofweg te onderscheiden in vijf groepen: mensen die een bewuste keuze maken voor een vakantiepark, 'spoedzoekers' (zoals mensen die gaan scheiden), arbeidsmigranten, groepen die niet meer in aanmerking willen komen voor een gewoon huis en mensen die liever onder de radar willen blijven.

Plaatselijke afweging

Ollongren vindt het een plaatselijke afweging wat de beste manier is om met de vakantieparken om te gaan. Of een vakantiehuis permanent mag worden bewoond, wordt door de gemeente vastgesteld.

De minister zelf heeft een genuanceerd oordeel. Onder randvoorwaarden als goed inzicht van de gemeente in het park, een goede kwaliteit van de huizen en een heldere rechtspositie kan bewoning van vakantieparken voor bepaalde groepen een kans bieden, vindt ze. En inzicht in parken en bewoners is volgens Ollongren ook de basis om excessen aan te pakken.

De minister benadrukt dat dit onderzoek alleen over de Veluwe gaat en dat de problemen per regio en zelfs per park kunnen verschillen. Maar volgens haar kunnen wel gemeenten in heel Nederland met de resultaten hun voordeel doen.

De prijs van enkele medicijnen tegen hepatitis C wordt verlaagd. Minister Bruins heeft nieuwe afspraken gemaakt met leveranciers. Daardoor worden deze middelen ook volgend jaar vergoed.

Over medicijnen tegen hepatitis C waren al eerder afspraken gemaakt, waardoor deze relatief dure middelen beschikbaar kwamen voor patiënten. In de praktijk stellen fabrikanten vaak als harde eis dat de afspraken vertrouwelijk blijven, waardoor niet naar buiten komt hoe duur de medicijnen precies zijn.

Nu er steeds meer aanbieders zijn van vaak gelijkwaardige nieuwe geneesmiddelen tegen chronische hepatitis C, heeft Bruins de fabrikanten gevraagd de prijzen in het openbaar te verlagen. Twee fabrikanten zijn daartoe bereid voor in totaal vijf geneesmiddelen. De prijsverlagingen lopen op tot 46 procent; sommige producten gaan minder dan 25.000 euro per behandeling kosten.

Twee andere fabrikanten zijn niet bereid tot een openbare verlaging van de prijzen. Ook de medicijnen van deze leveranciers blijven worden vergoed, maar zonder vertrouwelijke afspraak. Artsen en zorgverzekeraars kunnen de kosten meewegen en eventueel zelf afspraken maken met fabrikanten.

Elk jaar beginnen zo'n 800 mensen met de behandeling van hepatitis C.

VVD'er Foort van Oosten verlaat de Tweede Kamer om burgemeester van Nissewaard te worden, zo werd gisteren bekend. Hij is het dertiende Kamerlid sinds de verkiezingen van maart 2017 dat de termijn van vier jaar niet volmaakt. Dat is nog los van de twaalf Kamerleden die na de formatie minister of staatssecretaris in het kabinet werden.

Tussentijds vertrek van Kamerleden roept soms irritatie op. Critici vinden dat kiezers ervan uit moeten gaan dat wie gekozen wordt, tot aan de volgende verkiezingen volksvertegenwoordiger blijft. Dat is, zeg maar, de belofte die je doet als je je kandidaat stelt.

Bij het vertrek van het eerste Kamerlid in deze periode stak Kamervoorzitter Arib haar ergernis niet onder stoelen of banken. VVD'er Pieter Duisenberg accepteerde in augustus 2017, vijf maanden na de Tweede Kamerverkiezingen, een baan als voorzitter van de universiteitskoepel VSNU. "Het is geen geheim dat ik dat jammer vind. Natuurlijk omdat je partij en kiezers meer van je hadden verwacht, maar zeker ook omdat je nog veel had kunnen betekenen voor de Kamer als geheel", zei Arib.

Andere baan

Behalve Duisenberg zijn er nog vier mensen uit de Kamer vertrokken omdat ze een andere baan hadden gevonden. Linda Voortman (GroenLinks), Liesbeth van Tongeren (GroenLinks) en Sharon Dijksma (PvdA) werden wethouder in respectievelijk Utrecht, Den Haag en Amsterdam. En oud-minister Jeanine Hennis (VVD) vertrok als VN-vertegenwoordiger naar Irak.

Anderen hadden nog niks nieuws, maar zagen het Kamerlidmaatschap om een persoonlijke reden niet meer zitten. Zo maakte oud-minister Jeroen Dijsselbloem duidelijk dat hij geen puf meer had. Hij zei dat de PvdA na het verlies bij de verkiezingen kanonnen nodig had in de Tweede Kamer en dat hij niet over voldoende vuurkracht beschikte.

SP-Kamerlid Nine Kooiman nam afscheid nadat ze een kind had gekregen. Ze kon de balans tussen het moederschap en het Kamerlidmaatschap niet vinden. Ook Elbert Dijkgraaf (SGP) vertrok vanwege het evenwicht tussen werk en privé. Hij wilde zijn huwelijk redden. Rik Grashoff (GroenLinks) struikelde over een leugen over zijn verhouding met de partijvoorzitter en Han ten Broeke (VVD) over een ongelijkwaardige relatie met een medewerkster.

En dan zijn er het afgelopen jaar nog twee partijleiders opgestapt, die het tijd vonden om het stokje over te dragen: Emile Roemer van de SP en Alexander Pechtold van D66. Bij de laatste ging daar overigens ook 'gedoe' over zijn privéleven aan vooraf.

Behalve VVD-Kamerlid Van Oosten, van wie gisteren bekend werd dat hij burgemeester wordt, vertrekken volgend jaar naar alle waarschijnlijkheid nog twee Kamerleden. 50Plusser Martin van Rooijen wil in mei de nieuwe fractievoorzitter van zijn partij in de Eerste Kamer worden en VVD'er Malik Azmani hoopt op een zetel in het Europees parlement.

Volgens de website Parlement.com vertrekken er gemiddeld 35 Kamerleden per kabinetsperiode. De meeste krijgen een post in het nieuwe kabinet. Op dit moment, een jaar en acht maanden na de Tweede Kamerverkiezingen, staat de teller op 24. Of 25, als je VVD'er Sjoerd Potters meetelt. Hij stond op de kandidatenlijst en is ook gekozen, maar een maand voor de verkiezingen kreeg hij een burgemeesterspost.

Het kabinet vindt een Europees leger veel te ver gaan. Dat heeft minister Bijleveld van Defensie in de Tweede Kamer geantwoord op kritische vragen van de PvdA over uitspraken van minister Ollongren van Binnenlandse Zaken. Bijleveld benadrukte dat zij namens alle bewindslieden sprak, dus ook namens Ollongren, en dat het kabinet dit standpunt ook al eerder heeft uitgedragen.

Ollongren zei gisteren op een campagnebijeenkomst van de Deense zusterpartij van haar partij D66 dat de veranderende verhoudingen in de wereld het noodzakelijk maken om naar een Europees leger te streven. De minister van Binnenlandse Zaken vindt dat Nederland gewoon in de NAVO moet blijven en ze wil ook dat nationale legers blijven bestaan, maar ze sprak ook over een "heldere hemel met een Europees leger aan de horizon".

Geen misverstand

In de Kamer zei Bijleveld dat ze contact heeft gehad met haar collega en volgens de minister van Defensie vindt ook Ollongren dat er geen sprake kan zijn van een Europees leger, dat nationale legers vervangt. "Daar is geen misverstand over."

Bijleveld benadrukte dat het besluit over de inzet van de krijgsmacht altijd bij de Nederlandse regering en het Nederlandse parlement ligt. "Dat is en blijft klip en klaar de stelling van het kabinet." Bijleveld noemde "een versterkte defensiesamenwerking in de EU" wel een goede zaak.

Volgens PvdA-Kamerlid Kerstens heeft de minister van Defensie duidelijk gemaakt dat de uitspraken van Ollongren in de categorie "een keer, maar nooit meer" vallen. D66-Kamerlid Belhaj was juist aangenaam verrast door de uitlatingen van de minister van Binnenlandse Zaken. Ze prees "de moed en het lef" van Ollongren.

Kamerlid Teunissen van de Partij voor de Dieren doet aangifte tegen VVD-fractievoorzitter Dijkhoff. Hij liet zaterdag op het VVD-congres 500 ballonnen op en zou zich daarmee schuldig hebben gemaakt aan een economisch delict.

De VVD wilde met de actie bij de Brabanthallen in Den Bosch op een ludieke manier reageren op het verwijt dat de partij te veel proefballonnetjes oplaat. De Partij voor de Dieren ziet de grap er niet van in.

Volgens Teunissen heeft Dijkhoff zwerfafval-in-wording verspreid. Zij vindt het een principiële zaak en doet vanmorgen aangifte in Den Haag.

De afgelopen dagen hebben meer mensen zich druk gemaakt over de ballonnenkwestie, onder wie de Brabantse boswachter Kapteijns en de actiegroep Stop Dierenleed.

Dijkhoff: drammers

In een reactie noemt Dijkhoff de aangifte zonde van de tijd. "Van de agent, de officier en het papier." Hij noemt de Partij voor de Dieren "drammers, die willen dat je gaat leven zoals zij. Dan mag je veel dingen niet meer."

Volgens de VVD was er gekozen voor de minst schadelijke, afbreekbare ballonnen van latex. Maar volgens deskundigen duurt het ook jaren voordat dat materiaal is vergaan.

Het kabinet wil binnen vijf jaar een einde maken aan onbewaakte spoorwegovergangen. Er mogen geen slachtoffers meer vallen door het ontbreken van spoorbomen en bellen.

Er zijn nog 135 onbewaakte spoorwegovergangen en dat is "gewoon niet meer van deze tijd", schrijft staatssecretaris Van Veldhoven aan de Tweede Kamer. Zij vindt "elk ongeval er één te veel".

Aanvankelijk was de bedoeling om het probleem binnen tien jaar te verhelpen. Dat wordt nu versneld. De staatssecretaris wil er zeker binnen vijf jaar, "maar liefst nog sneller", van af. Een deel van de spoorwegovergangen sluit, andere krijgen spoorbomen.

Bemiddelaar

De staatssecretaris wil daarover snel afspraken maken gemeenten, provincies, belangverenigingen en spoorbeheerder ProRail. Ook komt er een bemiddelaar die moet zorgen dat bestuurlijke processen niet te traag verlopen.

Het kabinet stelt ruim 60 miljoen euro beschikbaar voor de operatie.

Vorige maand botste Van Veldhoven nog publiekelijk met ProRail-voorman Eringa, die op eigen houtje onbewaakte spoorwegovergangen wilde afsluiten. Op 1 november plaatste ProRail daadwerkelijk betonblokken bij een overgang in Lunteren.

Foort van Oosten (VVD) verlaat de Tweede Kamer. Hij wordt voorgedragen als de nieuwe burgemeester van Nissewaard. Grootste plaats binnen die gemeente is Spijkenisse.

Van Oosten zit sinds 2012 in de Tweede Kamer. Hij is voorzitter van de vaste Kamercommissie voor Europese Zaken en woordvoerder Justitie en Koninklijk Huis. Eerder was hij wethouder in Schiedam.

De 41-jarige Van Oosten is de vierde VVD'er die voortijdig vertrekt uit de Kamer, na Jeanine Hennis-Plasschaert, Han ten Broeke en Pieter Duisenberg. Ook Malik Azmani verlaat binnenkort de fractie, als hij voor de VVD naar het Europees Parlement gaat.

De veranderende verhoudingen in de wereld maken het noodzakelijk te streven naar een Europees leger. Dat heeft vicepremier Ollongren gezegd op een bijeenkomst in Kopenhagen, georganiseerd door Radikale Venstre, de Deense zusterpartij van Ollongrens D66. Haar uitspraken staan haaks op het standpunt van het kabinet.

"Ik denk dat we ons een heldere hemel moeten voorstellen met een Europees leger aan de horizon", zei Ollongren. Ze voegde eraan toe dat ze wel gewoon in de NAVO wil blijven, en ook de nationale legers gewoon wil laten bestaan. Maar ze wil een verregaande samenwerking tussen de krijgsmachten van de verschillende EU-lidstaten.

Verschillende wapensystemen

"Dat kost tijd, maar dat betekent niet dat we geen eerste stap kunnen zetten." Ze wees erop dat er bij nationale legers in Europa 150 verschillende wapensystemen worden gebruikt. Dat zouden er door samenwerking veel minder moeten worden.

Volgens Ollongren zijn er drie belangrijke ontwikkelingen die een Europees leger onvermijdelijk maken. Allereerst trekken de Verenigde Staten hun handen steeds meer af van de verdediging van Europa. Daarnaast toont Rusland zich steeds agressiever, bijvoorbeeld door delen van Oekraïne te annexeren.

Maar ook de brexit is volgens de Nederlandse vicepremier zo'n ontwikkeling. "Dat betekent voor de EU dat het land met de meest geavanceerde krijgsmacht ons verlaat."

Lijnrecht in tegen collega's

De uitspraken van Ollongren zijn opmerkelijk, omdat ze daarmee lijnrecht ingaat tegen collega's in het kabinet.

Premier Rutte is een fel tegenstander van een Europees leger, zoals Duitsland en Frankrijk graag willen. Hij noemde het twee weken geleden nog onverstandig. "Europa kan zichzelf op dit moment niet verdedigen. Dat is ondenkbaar", zei hij. Minister Bijleveld van Defensie liet zich in soortgelijke bewoordingen uit.